'सीए' विद्यार्थीको माइतीघरमा प्रदर्शन : ‘आँखा झिमिक, समकक्षता गायब !'

A+ A A-

त्रिभुवन विश्वविद्यालय हातामा निरन्तर आन्दोलन गरिरहेका विद्यार्थी मंगलबार दिउँसो माइतीघर मण्डलामा देखिए । भारतको इन्दिरा गान्धी खुला विश्वविद्यालय (इग्नु) बाट अध्ययन गरेर फर्किएका विद्यार्थीहरू समकक्षता पाउनुपर्ने भन्दै त्रिविविरुद्ध आन्दोलनमा उत्रिए ।

करिब सात महिनादेखि ‘सीए’का विद्यार्थीले त्रिभुवन विश्वविद्यालय परिसरमै प्रदर्शन, तालाबन्दीजस्ता आन्दोलनका कार्यक्रम गरिरहेका थिए । तर, त्रिविले बेवास्ता गरेपछि माथिल्लो निकायलाई नै झकझक्याउने भन्दै विद्यार्थीहरू माइतीघरमा आएर प्रदर्शन गर्न थालेका छन् ।

विद्यार्थी सुधन महतका अनुसार प्रधानमन्त्रीलाई नै भेटेर ज्ञापनपत्र बुझाउने उनीहरूको तयारी छ । ‘त्रिविको विषय त्रिविबाटै मिलाउनुपर्छ भनेर त्यहीँ संघर्ष गरिरह्यौँ । तर, हामीलाई विभिन्न बहानामा यता र उता खेलाउने काम मात्र भयो । त्यसैले माइतीघरमा उभिन बाध्य छौँ,’ महतले भने, ‘अब प्रधानमन्त्री, शिक्षामन्त्रीलाई पनि भेटेर गुनासो राख्छौँ ।’

त्यस्तै, आन्दोलनमा उपस्थित रविकुमार महासेठ त्रिविले समकक्षता नदिँदा उच्च शिक्षा अध्ययन गर्न बाधा पुर्‍याएको बताउँछन् । अन्य देशका विश्वविद्यालयमा इग्नुबाट पढेका विद्यार्थीलाई पीएचडीसमेत गर्न दिएको अवस्थामा त्रिविमा भने स्नातकोत्तरका लागि समकक्षता नदिनु दु:खद रहेको उनको भनाइ छ । ‘अरु देशका साथीहरूले पीएचडीधरी गरिरहेका छन् । हाम्रोमा त देशभित्रै केही गर्छु, पढुछु भन्दा यत्रो समस्या झेल्नुपर्छ,’ उनले शिलापत्रसँग भने ।

त्रिविले दुई वर्षदेखि सूचना नै जारी नगरी दिइरहेको समकक्षता एकाएक बन्द गरेर समस्यामा पारेको बताउँछन्, विद्यार्थी नारायण कँडेल । भन्छन्, ‘मैले बाहिर पढेको आधारमा समकक्षता लिएर नेपालमै डिग्री हासिल गर्छु । जागिर खान्छु भन्दै लगानी गरेर पढेका विद्यार्थीका लागि यो ठगी भएको छ । अघिल्लो दिनसम्म दिइरहेको समकक्षता एकाएक बन्द गरिनु त्रिविको अपराध हो ।’

यस्तै, अन्य विद्यार्थीहरू पनि प्ले कार्ड लिएर माइतीघरमा नाराबाजी गरिरहेका थिए । ‘समकक्षता नदिनु शैक्षिक अपराध हो’, ‘टीयूको नीति शैक्षिक विकृति’ लगायतका नारा लगाउँदै विद्यार्थीहरूले नाराबाजी गरेका हुन् ।

कसरी उब्जियो समकक्षता विवाद ?

त्रिभुवन विश्वविद्यालयले भारतको इन्दिरा गान्धी खुला विश्वविद्यालयबाट अध्ययन गरेर फर्किएका विद्यार्थीलाई दिइँदै आएको समकक्षता सन् २०१८ बाट एकाएक बन्द गरिदियो । प्रोफेसनल कोर्स रहेको भन्दै त्रिविले ‘सीए’ अध्ययन गरेर आएका विद्यार्थीलाई समकक्षता दिन मानेन ।

त्रिवि पाठ्यक्रम विकास केन्द्रले अचानक समकक्षता दिन बन्द गरेपछि विद्यार्थीहरू त्रिविप्रति रुष्ट भए । समकक्षता दिनुपर्ने माग राखेर विभिन्न निकायमा धाउन थाले । तर, उनीहरूको कुरा कसैले सुनेन । दिँदै आएको समकक्षता पनि एकाएक किन बन्द गरियो भन्ने स्पष्ट जवाफ उनीहरूले पाउन सकेनन् ।

‘हाम्रो त सूचना पाउने हक पनि हुन्छ होला नि ? अघिल्लो दिनसम्म समकक्षता दिइरहेको त्रिविले भोलिपल्ट गएका विद्यार्थीलाई किन एकाएक फर्काइदियो ?,’ विद्यार्थी सुदन महत प्रश्न गर्छन्, ‘यसको जवाफ हामीले पाउनुपर्दैन ?’

त्रिविले समकक्षता नदिँदा उच्च शिक्षा पढ्नबाट वञ्चित भए ‘सीए’ विद्यार्थी

इन्दिरा गान्धी राष्ट्रिय खुला विश्वविद्यालयबाट एकवर्षे बीकम (लेखा र वित्त) र एकवर्षे एमकम (वित्त र कर) पढ्न सकिने व्यवस्था सीएको बोर्ड (आईसीएआई) ले गरेको छ । जसअनुसार विद्यार्थीहरू सीए इन्टर र तीनवर्षे ट्रेनिङ सकेर एकवर्षे बीकम (लेखा र वित्त) को परीक्षा दिएर स्नातक डिग्री हासिल गर्न सक्छन् । सीए भएकाले एकवर्षे बीकम (लेखा र वित्त) को परीक्षा दिएर स्नातकोत्तर डिग्री हासिल गर्छन् ।

तर, यता त्रिभुवन विश्वविद्यालयले भने सीए र इन्दिरा गान्धी विश्वविद्यालयबाट पढेर आएकालाई एकाएक समकक्षता दिन नमानेपछि विद्यार्थीहरू आन्दोलनमा उत्रिएका हुन् ।

हुँदै नभएको क्यारेक्टर सर्टिफिकेट माग्दै त्रिवि

विद्यार्थीहरू निरन्तर आन्दोलनमा उत्रिएपछि त्रिविले इग्नुबाट अध्ययन गरेर फर्किएकालाई समकक्षता दिनुपर्ने निर्णय गर्‍यो । जसका लागि विद्यार्थीले आवेदन दिन पाउने व्यवस्था त्रिविले गरेको थियो ।

त्रिविको उक्त सूचनापछि विद्यार्थीले आवेदन फारम भरे । पाठ्यक्रम विकास केन्द्र त्रिभुवन विश्वविद्यालयका निर्देशक प्रा.डा. पारसनाथ यादवले त प्रत्यक्ष भेटमै अनलाइनमार्फत आवेदन दिएपछि समकक्षता मिल्नेमा आश्वस्त पारेको विद्यार्थीहरूको दाबी छ ।

तर, विद्यार्थीहरूले फारम भरे पनि समकक्षता पाउन सकेनन् । आवेदन दिँदा अन्य कागजातसँगै त्रिविले ‘क्यारेक्टर सर्टिफिकेट’ पनि बुझाउन विद्यार्थीलाई भन्यो । जबकि इग्नु र अन्य खुल्ला विश्वविद्यालयमा ‘क्यारेक्टर सर्टिफिकेट’ दिने प्रचलन छैन । हुँदै नभएको क्यारेक्टर सर्टिफिकेट मागेर त्रिविले हैरानी मात्र दिएको विद्यार्थीहरू बताउँछन् ।

त्रिविले हुँदै नभएको ‘क्यारेक्टर सर्टिफिकेट’ मागेपछि सीएका विद्यार्थीलाई हैरान

पाठ्यक्रम विकास केन्द्र त्रिभुवन विश्वविद्यालयका निर्देशक प्रा.डा. पारसनाथ यादव त्रिविको नियममै क्यारेक्टर अनिवार्य चाहिने भएकाले समस्या आएको बताउँछन् । समकक्षता पाउन क्यारेक्टर वा सोसरहका अन्य कागजपत्र विद्यार्थीले बुझाउनुपर्ने उनी बताउँछन् । ‘इग्नुबाट आएका विद्यार्थीहरूले आफू कुन सेन्टरमा पढेको हो, त्यो कागजपत्र पेस गर्नुपर्‍यो नि । त्यसै समकक्षता पाइन्छ ?,’ उनले भने ।

यसरी त्रिविले ‘क्यारेक्टर सर्टिफिकेट’ नभई समकक्षता नदिने भनेपछि विद्यार्थीहरूले इन्दिरा गान्धी खुला विश्वविद्यालयमै सम्पर्क गरे । जवाफमा इग्नुले इमेलमार्फत क्यारेक्टर सर्टिफिकेट दिने प्रचलन नरहेको जानकारी विद्यार्थीहरूलाई दिएको थियो । इग्नुको उक्त ‘मेल’ पाएर पनि त्रिविले बेवास्ता गरिरहेको विद्यार्थीको आरोप छ ।

तस्वीरहरू : सुशील श्रेष्ठ

प्रकाशित मिति: मंगलबार, माघ २५, २०७८ १८:४८