लोकतन्त्र सुधारको सन्दर्भ र जेन–जी आन्दोलनको सम्बोधनविभिन्न दलहरूका पुराना नेताहरूमा देखिएको संकुचित स्वभाव र आन्तरिक लोकतन्त्रलाई अस्वीकार गर्ने प्रवृत्तिले यदि जेन–जी आन्दोलन पश्चात पनि नयाँ ढगंबाट राजनीति अगाडि बढ्न नसके पुनः हिजोका भन्दा पनि अझै खतरनाक दुर्घटनाहरूमा मुलुक फस्ने अनुमान लगाउन कठिन छैन ।
सहकार्य र चेतनाको पुनर्जागरण : जेन-जी आन्दोलनको मर्मव्यक्तिवादको अन्त्य र साझा दृष्टिमा आधारित राष्ट्रिय एकता निर्माण– यही हो जेन–जी आन्दोलनको आत्मा । राजनीति तब नै जनताको हुन्छ, जब नागरिकले नै यसको दिशा तोक्छन् ।
यूएईको आर्थिक विकास र नेपालले सिक्नुपर्ने पाठयूएईले पछिल्लो पाँच दशकमा हासिल गरेको आर्थिक रूपान्तरणको अनुभवबाट नेपालले लिनसक्ने शिक्षा र विद्यमान सम्भावनाका दृष्टिले महत्त्वपूर्ण हुनसक्ने देखिन्छ ।
राजनीतिमा सुनौलो अवसर गुमाउँदै बालेनउनलाई विवेक सम्मान निर्णयहरू गर्न र रणनीतिक काम गर्न सल्लाहकार र स्वयम्सेवकहरूको परामर्श लिनुपर्ने देखिएको छ ।
तिलिचो ताल यात्रा: साहस र सौन्दर्यको संगमतालको पानी नीलो, स्वच्छ र गहिरो थियो । वरिपरिका हिमालहरू प्रतिविम्बित भएर तालको सतहमा नाचिरहेका जस्ता देखिन्थे । त्यो क्षणमा शब्दहरू अनावश्यक लाग्थे, केवल मौन र विस्मय बाँकी रह्यो ।
विपिनबारे इजरायलमा मैले जे पाएँ...इजरायलीहरूले विपिनलाई आफ्नो एक सदस्यझैँ माने र उनको सुरक्षित फिर्तीको साँचो आशा गरे । त्यो कुनै अन्तर्राष्ट्रिय प्रचार होइन, मानवीय सहानुभूतिको प्राकृतिक अभिव्यक्ति थियो ।
शोक र शक्तिबीचको दसैँआज देश शोकमा छ । आर्थिक समृद्धिको सपनामा छ । राजनीतिक मात्र होइन, सरकार स्थिरताको पक्षमा छ । दलको आन्तरिक समीक्षा र सुधारको मागमा छ । सामाजिक गतिको बुझाइको अपेक्षामा छ । त्यस अर्थमा जेन–जी आन्दोलनको बलिदानी बहुआयामिक छ ।
सरकार अति भो, युवाका कुरा सुन, गृहमन्त्री राजीनामा देऊआजको घटनाको न्यायिक जाँच हुनुपर्छ । सरकारी अधिकारी मात्र होइन, राजनीतिक नेतृत्वले आत्मसमीक्षा गर्न जरुरी छ, जसका कारण संसद भवनमा आगलागी भएको हो । नवयुवाले बगाएको रगतको मूल्य र घाइतेको आँसुले बुढो पुस्तालाई निश्चय नै पिरोल्नेछ ।
रामहरि खतिवडा तत्काल राजीनामा देऊ उनले भुल्न हुँदैन, राजीनामा नैतिक पराजय होइन, नेतृत्वको इमानदारी पनि हो । यस्तो सन्देश खतिवडाले दिन सके त्यो संसद र समाज दुवैका लागि सान्दर्भिक पाठ बन्न सक्छ ।
