Shilapatra शिलापत्र - खबरको स्थायी ठेगाना

Medhavi

Medhavi

The Next

The Next

ब्लग

प्राथमिक स्वास्थ्य सेवा र न्यूनतम सेवा मापदण्डः के हामी सही बाटोमा छौँ ?

प्राथमिक स्वास्थ्य सेवा र न्यूनतम सेवा मापदण्डः के हामी सही बाटोमा छौँ ?नीतिमा त आदर्श अस्पतालको चित्रकला बनाइएको छ, तर फिल्डमा पुगेपछि 'अस्पताल छ कागजमा, अस्तित्व गाह्रोमा' भन्ने लाइन स्वयम् जीवित भएर भित्तामा लेखिएजस्तो लाग्छ । त्यसैले अहिलेका लागि बहसलाई स्वास्थ्य चौकी र आधारभूत सेवा केन्द्रमै सीमित राखौँ– नत्र बहस हराउँछ, हामी पनि ।२३ असार, २०८२

'कोठे विधेयकविरुद्ध गोलमेच सम्मेलन गरौँ'

'कोठे विधेयकविरुद्ध गोलमेच सम्मेलन गरौँ'निजामती विधेयकमा कर्मचारीका लागि कुलिङ अफ पिरियड राखिएजस्तै चलचित्रमा चारवर्षे पिरियड किन राखियो ? यो कसको स्वार्थमा हालियो ? विधेयकमा कर्मचारीका स्वार्थहरू देखिन्छन् । विकास बोर्डमा बसिरहन चाहने केही व्यक्तिहरूको स्वार्थ देखिन्छ । अनि, केही स्वार्थ राजनीतिज्ञको पनि देखिन्छ ।२१ असार, २०८२

जननेता मदन भण्डारी र जेनजी पोलिटिक्स

जननेता मदन भण्डारी र जेनजी पोलिटिक्समदन भण्डारीको सिद्धान्त र दृष्टिकोणलाई आधार मान्ने हो भने एक्स पुस्तालाई सायद पार्टीको स्कुलिङ र नीतिगत बहसको कार्यमा बढी जिम्मेवार बनाउनुहुन्थ्यो होला । एक्स पुस्ताबाट संगठनमा अराजकताको सम्भावना न्यून रहन्छ र सांगठनिक अनुशासनको पक्षधर भएका कारण यस पुस्ताले संगठन शक्तिलाई निश्चित ढाँचामा जोगाइराख्न योगदान गर्न सक्दछ१४ असार, २०८२

आलम छुट्‌ने देशमा अर्को सानो परिघटना

आलम छुट्‌ने देशमा अर्को सानो परिघटनासायद योगेन्द्र रावल र हरि आचार्यले बुझेको सही थियो । त्यो दिन उनीहरू ममाथि दिनदहाडै यस कारण आक्रमण गर्न आएका थिए कि तिनले बुझेका थिए, यो देशको प्रहरी, अदालत, विश्वविद्यालय कसैले पनि तिनलाई छुन सक्दैन । आखिर भयो पनि त्यस्तै । हरि आचार्य भागेर अमेरिका पुगे । निरज राना मगर अस्ट्रेलिया । ती भागे, तिनलाई भगाइयो ।१० असार, २०८२

ती विश्व पौडेल, यी विश्व पौडेल !

ती विश्व पौडेल, यी विश्व पौडेल !योजना आयोगले गर्ने कार्यक्रमहरूमा मात्र होइन, अरुले बोलाएका कार्यक्रममा वक्ताहरू हेर्थे उनले ।८ असार, २०८२

साइकल बोकेर रिपोर्टिङतिर

साइकल बोकेर रिपोर्टिङतिरपुल बाढीले बगाएको थियो । सर्जुखोलामा आवतजावत गर्नका लागि बाँसका ठानाहरू तेर्स्याइका थिए । हामी साइकलबाट झर्यौँत । भाइले साइकल बिस्तारै डोर्याकयो, मैले पछाडिबाट धकेलेँ ।७ असार, २०८२

अनि दशरथ चन्दले भने 'म मारिए मेरो निम्ति रोइदिने कोही छैन, राममाया तिमी एकछिन भए पनि रोइदेऊ है'

अनि दशरथ चन्दले भने 'म मारिए मेरो निम्ति रोइदिने कोही छैन, राममाया तिमी एकछिन भए पनि रोइदेऊ है'१९९७ सालका कैदीहरू, थुनुवाहरू तथा शहीदहरूको ताजा स्मृतिलाई हृदयमा राखेर ७० वर्ष नाघिसकेकी राममाया अझै जीवित छिन् । उनी बराबर भन्छिन्– ती देवताजस्ता कलिला युवक गंगालाललाई गोली हानी मारेको सम्झेर झस्किरहन्छु ।४ असार, २०८२

द्वैध लिंगीय पिँजडा र चिकित्सा प्रणालीको दबाबमा कसले निर्धारण गर्छ– को हो ‘महिला’ ?

द्वैध लिंगीय पिँजडा र चिकित्सा प्रणालीको दबाबमा कसले निर्धारण गर्छ– को हो ‘महिला’ ?हालका वर्षहरूमा 'ट्रान्स महिलाहरू महिला हुन्' भन्ने वाक्यांश पश्चिमेली लैंगिक राजनीतिको एक शक्तिशाली नाराका रूपमा स्थापित भएको छ ।३ असार, २०८२

गौरीटापमा जीवनको पहिलो टेन्टको बसाइँ

गौरीटापमा जीवनको पहिलो टेन्टको बसाइँस्पार्क कारको आयोजनामा स्पार्क एड्भेञ्चर कार्यक्रममा सालुखुम्बुको गौरीटापको यात्रामा निस्कँदै गर्दा मेरो मनमा धेरै कौतुहुलता थियो, साथमा उत्साहित पनि धेरै नै थिएँ । यसअघिको यात्रामा जानुभएका धेरै कलाकाहरूले स्पार्क एड्भेन्चरको बारेमा सुनाउनुभएको र अवसर आएमा जानु है भन्ने सुझावले पनि म कति बेला त्यो यात्रामा निस्कन पाउछु भनेर बसिरहेको थिएँ ।३१ जेठ, २०८२

विपश्यना ध्यान साधनाको दुर्गम पथमा

विपश्यना ध्यान साधनाको दुर्गम पथमापंक्तिकारको जिज्ञासा उनीप्रति ह्वात्तै बढ्यो, अनि अब त आफूले सोचेको गलत नहोला भनी प्रश्नमा उत्तर पनि मिसाउँदै सोध्यो, ‘तपाईंको यो पहिलो धर्म सेवा हो ?’ ‘होइन, छैटौँ हो’ भन्ने जवाफले एकलव्यले हानेको तीरले भुकिरहेको कुकुरको मुखमा वाणको बुजो लागेझैँ उसको प्रश्नको मुखमा पनि बुजो लाग्यो ।३१ जेठ, २०८२

रित्तो बोरामा च्यातिएको सपना

रित्तो बोरामा च्यातिएको सपनाफर्किएपछि देखेँ- समाज अझै उस्तै छ । खुट्टा तान्ने, असफलतामा रमाउने, र अरूको पीडामा हाँस्ने । कोही सोध्थे, 'अनि के ल्यायौ ?'- जस्तो म किनमेल गर्न गएको थिएँ । कोही हाँस्थे, 'नत्र किन फर्किन्थ्यौ त !'२९ जेठ, २०८२

बाउ ! एउटा जीवनको अन्त्य: सच्याउँदै गलत संस्कार

बाउ ! एउटा जीवनको अन्त्य: सच्याउँदै गलत संस्कारबाबालाई गुमाउनुपर्दाको असह्य पीडा मभित्र पनि थियो, रुन मन त मलाई पनि थियो । तर, मलाई आमा, भाइ र बहिनीका अगाडि रुने छुट थिएन । कमजोर हुनु हुन्थेन । संसारको सबैभन्दा ठूलो पीडा त निर्धक्कसँग रुन नपाउनु पो रहेछ ।२५ जेठ, २०८२

आमाले सोध्नुभो– वास्तु के हो ?

आमाले सोध्नुभो– वास्तु के हो ?वास्तुशास्त्रले सूर्य कहाँबाट उदाउँछ ? हावा कुन दिशाबाट चल्छ ? पानी बग्ने दिशा कुन हो ? यी सबै कुरालाई राम्ररी विश्लेषण गरेर निर्माण सुरु गर्न सल्लाह दिन्छ । यसले प्रकृति र मानिसबीचको समन्वय गरी निवासलाई आनन्दित बनाउँछ ।२४ जेठ, २०८२

जलवायु परिवर्तनको असरलाई कसरी कम गर्ने ?

जलवायु परिवर्तनको असरलाई कसरी कम गर्ने ?यात्रामा हिँड्दा कहिल्यै पनि फोहोरहरू गाडीको झ्यालबाट हावामा फ्याँक्ने नगरौँ । किनभने नेपालका अधिकांश सडकहरू जंगलको बीचमा बनेका छन् । त्यहाँ फोहोर फ्याँक्नु भनेको त्यो प्लास्टिकजन्य फोहोर अबका सयौँ वर्षसम्म त्यहीँ रहनु हो ।२२ जेठ, २०८२

बिदा भए एक नम्र योद्धा

बिदा भए एक नम्र योद्धापञ्चायतकालमा आममानिसले उनलाई कुनै जादुयी पात्रझैँ वर्णन गर्थे; हिँड्दा–हिँड्दै अलप हुने, हेर्दाहेर्दै भेष बदल्ने, जसलाई खोज्न प्रहरीले सक्दैनथ्यो । उनले पाइलटको टाउकोमा पेस्तोल ताकेर हेलिकोप्टर नै अपहरण गरेको किस्सा पनि सुनेको थिएँ ।२० जेठ, २०८२

प्रश्नहरूको ह्याङओभर

प्रश्नहरूको ह्याङओभरडियर महाकविज्यू ! मेरो हातबाट तपाईंका मुनामदनको डिभोर्स भएको छैन । र, सायद युगौँसम्म हुँदैन पनि । डिभोर्स भएको केवल आधुनिक मुना मदनहरूको हो । मलाई वाक्क र हैरान बनाउने तिनै प्रश्नकर्ताहरूको हो ।१० जेठ, २०८२

आतिथ्यलाई रोजगारी होइन, करिअरको रूपमा हेर्नुपर्छ

आतिथ्यलाई रोजगारी होइन, करिअरको रूपमा हेर्नुपर्छसंख्या, मेट्रिक्स र योजना मात्रले संस्थालाई दीर्घकालीन सफल बनाउँदैन । सम्मान, पारदर्शिता, सहकार्य र सहानुभूतिको संस्कृतिले मात्र पाहुनालाई साँचो अर्थमा आतिथ्यको महसुस गराउँछ ।५ जेठ, २०८२

छोरीले टिसर्ट किनिदिएपछि सचिवले हटाए ड्राइभर

छोरीले टिसर्ट किनिदिएपछि सचिवले हटाए ड्राइभरस्वास्थ्य मन्त्रालयका एक चर्चित चालक । ‘डिप्याक्टो सचिव’ उनको उपनाम नै थियो । मन्त्रालयमा हुँदा सचिवले खाने, खाना, खाजाको सेड्युल मात्र होइन, सचिवको तर्फबाट महत्त्वपूर्ण भेटहरू पनि उनैले गर्थे । सचिवले नै ‘उसलाई’ भेट्नु न भन्थे । कसैकसैले त ‘सानो सचिव’ पनि भने ।३० वैशाख, २०८२

कर्णाली प्रदेशमा लैंगिक समानताको अवस्था

कर्णाली प्रदेशमा लैंगिक समानताको अवस्थापछिल्ला वर्षहरूमा महिला सशक्तीकरण, लैंगिक समानता र सामाजिक समावेशिताका क्षेत्रमा केही सकारात्मक प्रयासहरू देखिएका छन्, वास्तविक सुधार अझै धेरै बाँकी छ । २६ वैशाख, २०८२