दोस्रोपल्ट आमनेसामने हुँदैछन् नारायण खड्का र मञ्जु चौधरी, कसको पल्ला भारी ?

A+ A A-

प्रचण्ड घाम, क्षणमै दर्के पानी । उदयपुर निर्वाचन क्षेत्र नम्बर १ को मौसमले रङ फेरिरहेको छ । यही बेला हुरी पनि थपियो भने पाकिसकेकाे धान सोतर पारिदेला भन्ने किसानी चिन्ता छ । धन्न, अहिलेसम्म धान लडाउनेगरी हुन्डरी चलेको छैन । तर मौसमी रङ फिक्का पार्नेगरी ‘चुनावी हावा’ सिरसिराउन थालिसकेको छ । चोकचौतारामा बालीनालीकाे चिन्तासँगै चुनावी बातचित पनि घानेघुने सुन्न सकिन्छ । आउँदो ४ मंसिरमा प्रदेश र प्रतिनिधिसभा चुनाव हुँदैछ । गत आइतबार उम्मेदवारी मनोनयन दर्ताको काम सकिएर आज फिर्ताको समय पनि गुज्रिसकेको छ ।

जिल्लाका मुख्य निर्वाचन अधिकृत कृष्णप्रसाद सुवेदीका अनुसार, १ लाख ३५ हजार मतदाता रहेको उदयपुर १ बाट १६ जनाले प्रतिनिधिसभा सदस्यका लागि उम्मेदवारी मनोनयन दर्ता गराएका छन् । यीमध्ये एक जना स्वतन्त्र उम्मेदवार हुन् भने १५ जना दलका टिकटधारी हुन् । कुनै चमत्कार नभए, यी सबैमध्ये मूलतः नेपाली कांग्रेसका डा. नारायण खड्का र नेकपा एमालेकी मञ्जुकुमारी चौधरीबीच नै प्रतिस्पर्धा हुनेछ । खड्का अहिले परराष्ट्रमन्त्री छन् । चाैधरी एमाले पाेलिटब्युराे सदस्य एवं जिल्ला इञ्चार्ज छिन् ।

२०७४ मा खड्का र चौधरीबीच नै टक्कर परेको थियो । अन्तिममा चौधरीभन्दा ५ सय ४८ मत बढी ल्याएर खड्काले विजयी झण्डा गाडे । तत्कालीन वाम गठबन्धनका तर्फबाट मैदान उत्रेकी चौधरीले ३२ हजार ५ सय ९४ मत पाएकी थिइन् । खड्काले ३३ हजार १ सय ४२ भोटका साथ उदयपुर १ मा ‘ह्याट्रिक’ जित निकालेका थिए । चुनाव ०७९ मा पनि खड्का आफ्नो अपराजित यात्रा काम राख्न चाहन्छन् । चौधरीचाहिँ डाक्टरसा'बलाई विश्राम दिने दाउमा छिन् ।

तैपनि अघिल्लाे चुनावकाे तुलनामा यसपालि परिस्थिति केही फरक छ । ०७४ सालमा एमालेकी चौधरीलाई भोट मागिदिएका माओवादीहरू यसपल्ट कांग्रेसका खड्का विजयी हुँदा रमाउने छन् । पैँचाेमा कांग्रेसीहरूले प्रदेशसभा (क) मा माओवादीका टिकटधारीलाई भाेट दिनुपर्ने छ । सत्ता गठबन्धनमा भएकाले नेकपा एसले पनि कांग्रेसकै लागि भाेट माग्नुपर्ने छ । ४ मंसिरमा हुने चुनावका लागि चौधरीलाई एमालेजनले मात्रै भोट माग्नेछन् ।

उदयपुर- १ मा चुनाव जित्न खड्काले अहिलेसम्म खासै पापड पेल्नु परेको छैन । २०६४ मा देशभर माओवादीको लहर चलेका बेला उनी राजन किराँतीलाई हराएर निर्वाचित भएका थिए । २०७० मा कांग्रेस र माओवादीका उम्मेदवारलाई पराजित गरी उनी सांसद चुनिए । २०७४ मा उनले तत्कालीन वाम गठबन्धनकी उम्मेदवार मञ्जुलाई नै हराइदिएका थिए ।

खड्कालाई अन्तर्घातको डर

झिनै सही, यसपालि आफ्नै पार्टीभित्रको रडाकोले खड्कालाई असर गर्न सक्छ । केन्द्रमा जस्तै उदयपुरमा पनि दुई समूहमा पार्टी पङ्क्ति विभाजित छ । उदयपुर कांग्रेसका पूर्वसभापति विदुर बस्नेतले यसपालि प्रतिनिधिसभा चुनाव लड्न खोजेका थिए । तर, उनले टिकट पाएनन् । यति मात्रै होइन, उदयपुर १ मा बस्नेत पक्षका कसैले पनि टिकट पाएनन् । प्रतिनिधिसभा सदस्यकाे टिकट खड्काले जाेगाइहाले । कांग्रेसको भागमा परेको प्रदेशसभा (ख) मा जिल्ला सभापति हिमाल कार्की उम्मेदवार छन् । माओवादीले पाएको प्रदेशसभा (क) मा राजन किराँती छन् ।

टिकट नपाएको झोंकमा प्रदेशसभा (क) बाट कांग्रेस नेता जय सुवेदीले स्वतन्त्र उम्मेदवारी दिएका छन् । उदयपुर १ मै पर्ने बेलका नगरपालिकामा स्थानीय चुनावअघि नै राजीनामा दिएका एक दर्जन कांग्रेस नेता अझै सक्रिय भएका छैनन् । पार्टी संगठनभित्र खासै पकड जमाउन नसकेका खड्का आफ्नो निर्वाचन क्षेत्रमा भने बलिया नै छन् । गठबन्धन गर्दा माओवादी र नेकपा एसको साथ पाए पनि बस्नेत पक्षले असहयोग गरेमा खड्कालाई अप्ठेरो पर्न भने सक्नेछ ।

उदयपुर १ मा बेलका, त्रियुगा र चौदण्डीगढी गरी तीन वटा पालिका पर्छन् । स्थानीय चुनावमा बेलका र त्रियुगा कांग्रेसले जितेको थियो । यीमध्ये बेलकाका मेयर अशाेक कार्की मन्त्री खड्काका निकट मानिन्छन् । त्रियुगाका मेयर वसन्त बस्नेत शेखर काेइराला समूहका हुन् । जिल्ला सभापति हिमाल कार्कीसँग राम्रै सम्बन्ध भए पनि एउटै समूहमा भएकाले उनी विदुर बस्नेतप्रति बढी झुकाव राख्छन् ।

चौदण्डीगढीमा त कांग्रेसले मेयर र उपमेयर नै हारेकाे थियाे । खड्कानिकट मानिएका खगेन्द्र राई एमालेका कालुमान लामासित पराजित भएका थिए । यद्यपि, व्यक्तिगत छवि, सँगै गठबन्धनमा रहेका दलकाे साथका कारण उनी चुनाव जित्नेमा ढुक्क देखिन्छन् । स्थानीय चुनावमा जस्तै माओवादी र नेकपा एसले इमानदारीपूर्वक भोट दिएमा कांग्रेसबाट अन्तर्घात भए पनि डा. खड्काले चुनाव जित्ने दाबी यो क्षेत्रका कांग्रेस नेताले गर्दै आएका छन् ।

मञ्जुलाई खड्काकै डर

उदयपुरमा एमालेको संगठन राम्रो छ । तर प्रभावशाली व्यक्तिलाई उम्मेदवार नबनाएको फाइदा कांग्रेसले उठाउँदै आएको छ । लगातार तीनपल्ट चुनाव जितिसकेका खड्कालाई चुनौती दिन मञ्जु चौधरी धुलो टकटकाएर फेरि सामुन्ने आएकी छन् । घेराबन्दीमा पर्दासमेत चुनाव जितेका खड्कालाई हराउन चौधरीका लागि उति सजिलोचाहिँ छैन । यद्यपि, दोस्रो प्रयासमा खड्कालाई पराजित गर्न उनी कस्सिएकी छन् । कांग्रेसको आन्तरिक विवादबाट केही फाइदा मिल्ने विश्वास एमालेजनलाई छ ।

यसबाहेक तीनपल्ट सांसद चुनिएका, दुईपल्ट मन्त्री भएका खड्काले आफ्नो निर्वाचन क्षेत्रमा केकति काम गरे, यसको लेखाजोखा गरी मतदातासँग एमालेकी चाैधरी आफ्ना लागि मौका माग्दैछिन् । साथसाथै स्थानीय चुनावमा एमालेले पाएकाे मतकाे हरहिसाब निकालेकी उनी अब थाेरै बल गरेर चुनाव जित्ने प्रयत्नमा छिन् । विजयी भएमा उनी दोस्रोपल्ट संसद् छिर्नेछिन् । तर पदमा रहेका अनि निर्वाचन क्षेत्र धाइरहने खड्कालाई हराउन उनलाई कम चुनौतीपूर्णचाहिँ छैन ।

२०७० सालमा उदयपुरमा ३ वटा निर्वाचन क्षेत्र थिए । यीमध्ये २ नम्बर क्षेत्र (गाइघाट भ्याली) बाट २०७० सालको दोस्रो संविधानसभा चुनावमा चौधरीले जितेकी थिइन् । पछि उनी शहरी विकास राज्यमन्त्री भइन् । २०७४ सालमा उदयपुरमा दुइटा मात्रै निर्वाचन क्षेत्र कामय गरियो । त्यो बेला उदयपुर १ बाट चौधरी खड्कासितै हारिन् । यसपालि उनै खड्काविरुद्ध मैदानमा छिन् । एमालेबाट उदयपुर १ मा प्रतिनिधिसभातर्फ चौधरी, प्रदेशसभा (क) मा कुशलबाबु बस्नेत र प्रदेशसभा (ख) मा ईश्वरमणि राउतले उम्मेदवारी दिएका छन् ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, असोज २६, २०७९ १७:११