एयरपोर्टमा देखिएको देशको चित्र

A+ A A-

मंगलबार साँझतिर । त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा विदेश जानेहरूकाे भीडभाड निकै थियाे । कतार, बहराइन, दुबई, मलेसियालगायतका देश जानेहरू लामबद्ध थिए ।

आमा–छोरा, श्रीमान्‌–श्रीमती, आफन्त र साथीभाइ एकअर्काबीच बोलिरहेका त थिएनन्, तर पनि सुनाइरहेका थिए- विछोडका धुनहरू ।

रिपोर्टिङका क्रममा विमानस्थल पुगेका हामीले रातको करिब ९ बजेसम्म यस्तै दृश्य नियालिरह्यौँ । लाग्दै थियो, हावाको लय समाउँदै हल्लिएका पातहरूले यात्रुलाई बिदाइको संकेत गर्दैछन् । विमानस्थलवरपरका रुखबिरुवाले यात्रुको पीडामा मल्हम लगाउन खोजिरहेको छ । बेचैन मनमा थोरै भए पनि शीतलता दिन प्रयत्नरत छ ।

दसैँमा देश छोड्नेहरू...

टाढिँदै गरेका अनुहारलाई पनि फोटो खिचेरै सम्झनामा कैद गर्ने रहर आफन्तहरूमा देखिन्थ्यो । सिन्धुपाल्चोकबाट यूएई हिँडेका आरुज तामाङ हुन् या नुवाकोटबाट कुवेत हिँडेका रोमराज पाण्डे, छुट्टिने बेला परिवारसँग एक क्लिक ग्रुप फोटो लिन चाहन्थे । सायद, तिनै तस्वीरहरूले उनीहरू परदेशमा परिवारको न्यास्रो मेटाउँछन् ।

महँगो सुटकेस डोर्‍याउँदै अमेरिका हुइँकिनेदेखि सामान्य लत्ताकपडा बोकेर कतार जानेसम्म त्यहीँ भेटिन्थे । गन्तव्य फरक भए पनि उनीहरूको उद्देश्य एउटै थियो– गाँस, बास र कपासको जोहो ।

दसैँमा देश छोड्नेहरूको कथा खोज्न पुगेका हामी पनि यात्रुहरूसँग गफ गर्दै डुलिरहेका थियौँ । र, त्यो परिवेशलाई तस्वीरमा तान्दै हुनुहुन्थ्यो– फोटो पत्रकार सुशील दाइ । तर, सुरक्षाकर्मीले फोटो खिच्न भने दिएनन् । अधिकांश युटुबरले त्यसरी खिचेको सामग्रीको दुरुपयोग गरेको गुनासो त्यहाँका कर्मचारीको थियो । फिल्डमा खटिएका कर्मचारीले अविश्वास गरिदिँदा अध्यागमन विभागसम्मै गएर अनुमति माग्नुपर्‍यो । अन्तत : हामीले आफ्नो स्पष्ट परिचय खुलाएपछि फोटो खिच्ने अनुमति पायौँ ।

साँझ ५ बजे पुगेका हामी करिब ५ घण्टा विदेशिन लागेका श्रमिकसँग कुरा गरेर बितायौँ । उनीहरूको कथा बटुल्यौँ । यसो गर्दैगर्दा मेरो मनमा भने अनेकौँ कुरा खेलिरहे । त्यहाँ रहेका यात्रुको प्रतिप्रश्नले त मभित्र हल्लखल्ल नै मच्चायो ।

‘तिमीहरूले लेखेर के हुन्छ ? जति लेखे पनि यस्तै त हो । वैदेशिक रोजगारी अहिलेदेखिको समस्या हो र ? खै के भयो त लेखेर, बोलेर ?,' कतिपय यात्रुबाट यस्तै प्रतिक्रिया आएपछि मनमा अनेक कुरा खेल्न थाले ।

बाइ बाइ नेपाल (विमानस्थलमा लिइएका तस्वीरहरू)

एक मनले त सोचेँ– हो पनि ।

तर, अहँ होइन । आफ्नो मनको भावनात्मक वेगलाई सम्हाल्दै फेरि सोचेँ– लेख्नुपर्छ । हामीले आफ्नो धर्म छोड्नुहुन्न । विमानस्थलबाट देशको चित्र देखाउन सक्नुपर्छ ।

यद्यपि, ती सबै कथा देखाउन हाम्रो सामर्थ्यले मात्र भ्याउँदैन थियो । विदेशबाट फर्किएका अधिकांशमा खुसीका कथा भेटिन्थे भने देश छोड्नेहरूमा दु:खका । कोही आफन्त फर्किएको खुसीले आँसु झारिरहेका थिए, कोही छुट्टिनुको दु:खले । हिजो रुँदै विदेश उडेकाहरू आज हास्दै फर्किरहेका छन् । फेरि केही दिनपछि यिनै नेपाली रुँदै बिदाइको हात हल्लाइरहेका हुन्छन् । हिजोआज यो नै आमनेपालीको नियति बनिसकेको छ ।

यिनै दृश्य टुलुटुलु नियालिरहेका थियौँ, हामी । लाइनमा बसेका यात्रुहरू पनि टोलाइरहेका देखिन्थे । लाग्थ्यो, काँधमा भिरेको झोलाको भन्दा मनमा रहेको सपनाको भारीले उनीहरूलाई थिचिरहेको छ । र, त्यही सपनाको सागरमा पौडिरहेका छन्, उनीहरू ।

हुन त मनभन्दा गहिरो सागर कहाँ होला र ? मनभन्दा लामो बाटो कुन होला र ? त्यही कल्पनाको बाटोमा रुमल्लिँदै यात्रुहरू विमानस्थलमा छिरिरहेका थिए । साँझपख घाम अस्ताइरहँदा यात्रुहरू भने एयरपोर्टभित्र उदाइरहेका थिए । यो क्रम राति अबेरसम्मै जारी थियो ।

बाहिर अँध्यारो छिपिँदै गए पनि भित्र एयरपोर्ट भने जागिरहेको थियो । कुवेतका लागि आएका यात्रुहरू राति १० बजेको फ्लाइट कुरिरहेका थिए । साथै, अन्य देशमा जानेहरू पनि उसैगरी बसिरहेका ।

यस्ता दृश्यले मलाई आफ्नो कोठामा आइपुग्दासमेत सताउन छोडेन । एयरपोर्टमा देखेका कतिपय दृश्यले त रातभर बेचैन बनायो । श्रीमान्‌/श्रीमतीजस्तै देखिने एक जोडीको दृश्य त झन् मेरो आँखामा झलझली सम्झना आइरह्यो । जसमा श्रीमान्‌ चेकजाँच गर्ने लाइनमा लामबद्ध हुन छिर्छन् । यता श्रीमती भने भक्कानिएर रोइरहेकी थिइन् । सँगै रहेकी सानी नानी (छोरी हुनुपर्छ) समेत आमासँगै रोइरहेकी थिइन् ।

'कुवेतमा बस्ने साथीभाइले नेपाल टेकाए, परिवारलाई यी.. म नै उपहार भएँ'

यसरी श्रीमती र छोरी रोएको देखेपछि श्रीमान्‌ पटकपटक जाँदै फर्कंदै गर्छन् । धेरै पटक अँगालिँदै छुट्टिँदै गर्छन् । यसरी निकैबेर अलमलिएको देखेपछि जाँच गर्न बसेका सुरक्षाकर्मीले झपार्छन्, ‘ए दाइ, छिटो गर्नु न यार । लाइन बस्ने ठाउँमा भिड नगर्नू ।'

त्यसपछि श्रीमान्‌ सुटकेस घिसार्दै, आँसु पुछ्दै भित्र लाग्छन् । यता श्रीमती र छोरी पनि भवनको पिलरमा छलिएर रुन थाल्छन् । र, एकछिनपछि बलिन्द्र आँसु झार्दै आमाछोरी एयरपोर्टबाट बाहिरिन्छन् ।

झट्ट हेर्दा उनी गाउँबाट श्रीमान्‌लाई छोड्न काठमाडौंसम्म आएको जस्तो देखिन्थिन् । तर, यात्रुको कथा खोज्न हिँडेको मैले उनीहरूसँग भने कुरासम्म गर्न सकिनँ । बस्, दृश्य मात्र कैद गरिरहेँ, आफ्नो स्मरणमा ।

यो दृश्य सम्झँदा अहिले पनि मेरो मन शान्त हुँदैन । छटपटीको छालले निदाउँन दिँदैन ।

त्यहीँ बसेका सुरक्षाकर्मीले भने यो दृश्यलाई सामान्यझैँ ठानिरहेका थिए । उनीहरूको मुहारमा कुनै त्यस्तो परिवर्तन देखिएको थिएन । सायद सधैँ देखिरहेर होला, उनीहरूलाई यस्तो दृश्य हेर्ने बानी नै परिसकेको थियो ।

तर, यस्ता दृश्य कुनै नेपालीलाई सामान्य लाग्नु अर्को असामान्य कुरा हो । देशको अवस्था कहाँ छ भनेर यिनै परिदृश्यले बताउँछ । अझ भनौँ, एयरपोर्टले देशको अवस्था देखाउँछ ।

ती श्रीमान्‌–श्रीमतीको दृश्यले पनि देशकै दुर्गति देखाइरहेको थियो । हजारौँ विदेशिएका युवाको बाध्यता चित्रित गरिरहेको थियो ।

त्यसमाथि चाडबाडको मुखैमा परिवारको सदस्य बिदाइ गर्नुजस्तो पीडादायी क्षण के होला र ?

हो, यस्तो क्षण एयरपोर्ट पुगेका हेरेकको अनुहारमा देखिन्थ्यो । र, त्यहाँ देखिएका दृश्यले हरेक पार्टीको घोषणापत्रलाई गिज्याइरहेको थियो । नेताहरूका चर्काचर्का भाषणलाई व्यङ्य गरिरहेको थियो । यदि लाज बाँकी हुन्थ्यो भने यस्ता दृश्यले हाम्रा नेताहरूलाई लज्जाबोध हुनुपर्ने हो ।

तर, अँ साँची... हाम्रा नेताहरूलाई पनि लाज लाग्छ र ? लाज पचाउने पाचन प्रणाली त राम्रै छ क्यारे !

प्रकाशित मिति: बिहीबार, असोज २१, २०७८ ०८:५२