देउवाको अडानले भाँडियो टीआरसी आयोग गठन प्रक्रिया, ओली

सत्य निरुपण तथा मेलमिलाप आयोग र बेपत्ता छानबिन आयोग गठन प्रक्रिया भाँडिएको छ । सत्य निरुपण तथा मेलमिलाप आयोगको अध्यक्ष कसलाई बनाउने भन्ने विषयले उक्त प्रक्रिया भाँडिएको हो । आयोगका अध्यक्ष र सदस्यहरू सिफारिस गर्न सरकारले गठन गरेको सर्च कमिटीले औपचारिक रूपमा हात झिकेको छ ।

सोमबार साँझ बसेको सर्च कमिटीले विज्ञप्ति निकालेर नै नयाँ प्रक्रिया सुरु गर्न आग्रह गरेको छ । सर्च कमिटीका प्रवक्ता खम्बबहादुर खातीले विज्ञप्ति निकालेर सिफारिसमा सदस्यहरूबीच मतैक्य नभएको उल्लेख गरेका छन् । र, अहिलेकै अवस्थामा कमिटीले काम गर्न नसक्ने उल्लेख गरेका छन् । सोहीकारण सरकारलाई नयाँ प्रक्रिया सुरु गर्न पनि आग्रह गरेको छ ।

462572483_488307023749433_6958793421683861403_n-1734360932.jpg

सर्च कमिटीको २ पुससम्म काम गर्ने समयसीमा थियो । उक्त समयमा कमिटीले अध्यक्ष र सदस्य सिफारिस गर्न नसकेपछि संक्रमणकालीन न्यायको मुद्दा थप पेचिलो बनेको छ । स्रोतका अनुसार सत्य निरुपण तथा मेलमिलाप आयोगको अध्यक्षको विषयले गर्दा सर्च कमिटी नै समस्यामा परेको हो । कांग्रेस सभापति शेरबहादुर देउवाले आफ्नो कोटाका व्यक्तिलाई नियुक्त गर्न खोजेको भए पनि कमिटीका सदस्यहरू त्यसमा सहमत हुन सकेका थिएनन् ।

स्रोतहरूका अनुसार देउवाले अध्यक्षमा सुदीप पाठकलाई बनाउन आग्रह गरेका थिए । तीन दलका नेताहरूबीच २० मंसिरको साँझ बालुवाटार भएको बैठकमा देउवाले पाठकको नाम प्रस्ताव गरेका थिए । आफूले पाठकलाई वचन दिइसकेको भन्दै देउवाले विकल्प खोज्न नसक्ने बताएका थिए । त्यसमा माओवादी केन्द्रका अध्यक्षले पनि सहमति जनाएका थिए । देउवाको प्रस्तावमा प्रचण्डले समर्थन गर्ने लाइनअनुसार त्यसदिन समर्थन गरेका थिए । तर, ओलीले भने कुनै प्रतिक्रिया नदिएको स्रोतको दाबी छ ।

दुई जना सहमत हो भने आफ्नो पनि सहमति रहेको भन्दै ओलीले पाठकको नाममा माैन सहमति दिएका थिए । सर्च कमिटीको सर्टलिस्टमा रहेका पाठकको नाम अध्यक्षमा चर्चामा आएलगत्तै उनको विवादास्पद विगतका कारण नागरिक समाज, द्वन्द्वपीडित र अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले विरोध गरेका थिए । अन्तर्राष्ट्रिय समुदायले प्रधानमन्त्री ओली र सभापति देउवालाई विभिन्न च्यानलबाट पाठकलाई अध्यक्ष नबनाउन सन्देश पठाएका थिए । पाठकको नाम विवादमा आएपछि देउवाले विश्वराज कोइरालाको नाम प्रस्ताव गरेका थिए । कोइरालाको विषयमा पनि विवाद रहेको छ ।

कोइरालाविरुद्ध सर्च कमिटीमा उजुरीसमेत परेको थियो । तर, कांग्रेस नेता बालकृष्ण खाँण भने जसरी पनि कोइरालालाई अध्यक्ष बनाउनुपर्ने अडानमा रहेका थिए । देउवा निवासमा धर्ना कसेर नै खाँण कोइरालाको पक्षमा उभिएपछि सभापति देउवा पनि पाठकको विकल्पमा कोइरालाको पक्षमा उभिए । तर, सर्च कमिटीका सदस्यहरू भने कोइरालालाई सिफारिस गर्न असहमत रहे । स्रोतका अनुसार विवादास्पद पृष्ठभूमिका कोइरालालाई अध्यक्ष बनाउने गरी सिफारिस गर्न नसकिने सन्देश कमिटी संयोजक र सदस्यले देउवालाई दिएका थिए । त्यसपछि भने सर्च कमिटीका संयोजक ओमप्रकाश मिश्रसहितको टोली आफ्नो पक्षमा निर्णय लिन असहमत रहेका कारण देउवा सर्च कमिटीको विकल्पमा रहेको स्रोतको दाबी छ ।

सोही दबाबका कारण सर्च कमिटीले सिफारिस नै नगरी आफ्नो कार्यकाल सकेको स्रोतको दाबी छ । अब, मन्त्रिपरिषद्ले मिश्रको नेतृत्वको सर्च कमिटीलाई निरन्तरता दिन्छ वा नयाँ कमिटी बनाउँछ भन्ने चासोको विषय बनेको छ । सर्च कमिटीले अहिलेसम्म गरेका काम के हुन्छ भन्ने पनि चासोको विषय बनेको छ । सर्च कमिटीले १ सय ५६ जना मध्येबाट ८ जना अध्यक्षका लागि र सदस्यका लागि ३२ जनाको श्रेष्ठसूची प्रकाशन गरेको थियो ।

त्यही सूचीका आधारमा २८ र २९ मंसिरमा प्रस्तुतिकरण समेत लिएको थियो । सर्च कमिटीको श्रेष्ठसूचीमा परेका व्यक्तिबाट संक्रमणकालीन न्यायको मुद्दा टुंगो नलाग्ने आशयकै कारण यसबीचमा कृष्णप्रसाद सिटौलालाई अध्यक्षका लागि प्रस्ताव पनि गरिएको थियो । स्रोतका अनुसार सिटौलाले अध्यक्ष बन्न अस्वीकार गरेका छन् । हुन त, राधेश्याम अधिकारी, गणेशदत्त भट्ट, अग्नि खरेलको नाममा पनि छलफल भएको थियो तर देउवा यी कुनै पनि नाममा सहमत हुन सकेनन् ।

सम्बन्धित सामग्री :

शेरबहादुर देउवाको वचनले बन्धक बनेको टीआरसी गठन

प्रकाशित मिति: सोमबार, पुस १, २०८१ २१:४१