रुस-युक्रेन युद्ध : नेपालको २६ अर्ब ६१ करोडको कारोबार, बढेको छैन मूल्य, घटेको छैन व्यापार

रूसले युक्रेनमाथि गरेको आक्रमणले संसारभरको अर्थतन्त्रमा समस्या सिर्जना गरेको छ । मूल्यवृद्धिको प्रमुख कारण यही नै बनेको छ । अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा तेल र सुनको मूल्य यही कारणले बढिरहेको छ ।

रुस र युक्रेन दुवै देशसँग नेपालको व्यापारिक सम्बन्ध छ । यी राष्ट्रबीच पछिल्लो ४ महिनादेखि युद्ध चलिरहेको छ ।

युक्रेन नेपालसँग बढी व्यापार गर्ने देशमध्येको पर्छ भने रुस औसत राष्ट्रको तुलनामा छ । युद्ध सुरू भएपछि व्यापार शून्य प्राय: मा झर्ने अनुमान विज्ञहरूले गरे पनि यी दुवै राष्ट्रसँग युद्ध अघिकै अवस्थामा जस्तै कारोबार भइरहेकाे देखिएको छ ।

यता मूल्य शृंखलामा ठूलो प्रभाव पारेको भनिए पनि रुस र युक्रेनबाट आयात हुने सामानमा युद्धपछि र अघिको मूल्यमा ठूलो अन्तर देखिएको छैन । धेरै वस्तुको बजारमूल्य यी दुई राष्ट्रको युद्धका कारण बढेको भनिए पनि यी राष्ट्रसँग प्रत्यक्ष कारोबार हुने सामानको मूल्यमा भने खासै अन्तर देखिएको छैन ।

युक्रेनबाट नेपालले सबैभन्दा बढी प्रशोधित तेलको आयात गरेको छ । फागुनसम्म ६ करोड २३ लाख ९७ हजार लिटर यस्तो तेल आयात गर्दा १० अर्ब ३४ करोड ८७ लाख अर्थात् प्रतिलिटर १ सय ६५ रुपैयाँमा आयात गरेको देखिन्छ भने युद्ध सुरू भएको महिना फागुनयता प्रतिलिटर १ सय ६६ रुपैयाँ प्रतिलिटर परेको देखिन्छ ।

यसले युद्धअघि र पछिको मूल्यमा प्रतिलिटर १ रुपैयाँको मात्रै अन्तर देखिन्छ ।

पछिल्लो चार महिनामा यी दुई देशसँग ७ अर्ब ७३ करोड रुपैयाँको व्यापार भएको छ । चालु आर्थिक वर्षको माघ महिनासम्म अर्थात् ७ महिनासम्म १८ अर्ब ८८ करोड ८८ लाखबराबरको व्यापार भएकोमा पछिल्‍लो ४ महिना थप ७ अर्ब ७३ करोड व्यापार भएको हो ।

यसमध्ये आयातको हिस्सा ९९.३४ र निर्यातको हिस्सा ०.६६ प्रतिशत छ ।

नेपाली वस्तुको निर्यात युक्रेनमा भन्दा बढी रुसमा भए पनि आयात भने युक्रेनबाट बढी देखिन्छ । ११ महिनाको अवधिमा युक्रेनबाट २० अर्ब ८१ करोड ५६ लाख रुपैयाँबराबरको वस्तु आयात भएको छ भने १९ लाख २९ हजार रुपैयाँको मात्रै निर्यात भएको छ ।

त्यस्तै, रुसबाट ५ अर्ब ६१ करोड २१ लाख रुपैयाँको सामान आयात भएको छ भने १७ करोड ६१ लाख रुपैयाँको सामान निर्यात भएको छ ।

युद्धपछि युक्रेनबाट चिया तथा कफीको आयात शून्य छ । फागुनसम्म १ करोड १९ लाख रुपैयाँको यस्तो सामान आयात भएकोमा त्यसपछि आयात ठप्प रहेको छ । त्यस्तै फागुन यता युक्रेनबाट काठ तथा कोइला र फर्निचर तथा मेसिनको पनि आयात रोकिएको छ ।

युक्रेनसँग निर्यात भने चार महिनायात ठप्‍प प्राय: रहेको छ । माघसम्म १५ लाख ७८ हजारको रुपैयाँ बराबरको वस्तु युक्रेनमा निर्यात भएकोमा अहिले ४ महिनापछि जम्मा १९ लाख २९ हजार रुपैयाँको पुगेको छ ।

के आउँछ युक्रेबाट नेपालमा ?

सामान	मूल्य
जीवित जनावरहरू	३४ लाख ८२ हजार रुपैयाँ
तरकारी	१ करोड १२ लाख ३३ हजार
चिया, कफी, अलैँची	१ करोड १९ लाख ८१ हजार
तेलहन दाना	५ अर्ब ५ करोड ७४ लाख
वनस्पति तेल	१५ अर्ब ५९ करोड ८७ लाख
औषधि	४२ लाख ९३ हजार
काठ तथा कोइला	१९ लाख ७७ हजार
बहुमूल्य पत्थर तथा गहना तथा नक्कली गहना	१ अर्ब ७२ करोड
यान्त्रिक उपकरण तथा विद्युतीय सामान	७ अर्ब ९३ करोड
फर्निचर मिसिन	२७ लाख

नेपालबाट के जान्छ युक्रेनमा ?

सामान	मूल्य
चिया, कफी, अलैँची	७८ हजार
यार्स्यागुम्बा	साढे ४ लाख
कार्पेट	६ लाख ३४ हजार
बहुमूल्य धातु	१ लाख ६१ हजार
बाध्यवादन	१ लाख ७४ हजार

रुसबाट के आयात हुन्छ ?

पछिल्लो चार महिनामा रुससँग आयात ४ अर्ब ३० करोडले बढेर जेठ महिनासम्म ५ अर्ब ३१ करोड पुगेको छ । निर्यात भने २ करोड ५० लाख रुपैयाँ मात्रै बढेर १७ करोड ७१ लाख पुगेको छ ।

जीवित जनावरहरू : २ करोड ८० लाख ५३ हजार
तरकारी र चिया तथा कफी : ९२ करोड २४ लाख
तेलहन दाना तथा वनस्पति तेल : ३ अर्ब ४७ करोड ३४ लाख
कोका पाउडर तथा चकलेट : १२ करोड ४७ लाख
मल : ७९ करोड ७६ लाख
कागज : १० करोड ४० लाख
विद्युतीय सामान : ५ करोड ३६ लाख
अन्य : २० करोड

रूसमा निर्यात भएका नेपाली सामान