दसैँ मान्न घर फर्कनेको लहरः बढ्न सक्छ कोरोनाको जोखिम

A+ A A-

नुवाकोटकी गीता थापा दसैँ मनाउन सपरिवार काठमाडौँबाट बस चढेर घर फर्किएकी छन् । निषेधाज्ञा खुलेपछि कोरोना भाइरसको जोखिम बढे पनि त्यसको बेवास्ता गर्दै उनी दसैँ मान्न घर फर्किएकी हुन् ।

उनीसँगै कोटेश्वरमा गाडी पर्खिदै गरेकी सपना मल्ल पनि दुई छोरी र एक छोरासहित दसैँ मनाउन गाउँ फर्किने लाइनमा थिइन् । मुखमा मास्क मात्रै लगाएकी उनले न त पञ्जा लाएकी थिइन् न त फेस सिल्ड नै ।

मास्ककै सहारामा तीन सन्तानसँग गाउँ हिँड्न तम्सिएकी सपना भन्छिन्, 'अब कोरोनाको डर लाग्न नै छोड्यो । केही हुँदैन रहेछ हाम्रो घरबेटिलाई लागेको थियो । केही भएन, आफैँ ठीक भयो । हामी मात्रै डराएका रहेछौँ ।’

कोरोनाको डर लाग्न छाडेको भन्दै सपना र गीता वर्षदिनमा आउने पर्व नछुटाउन घर जान तम्सिएका हुन् ।

अहिले गीता र सपनाजस्तै कोरोना संक्रमणको जोखिमलाई नजरअन्दाज गर्दै दुई ठूला पर्व दसैँ र तिहार मनाउन गाउँ फर्किनेहरूको भीडभाड बढ्न थालेको छ ।

देशभर थपिने कोरोना संक्रमितमध्ये झण्डै आधा त उपत्यकामा मात्रै थपिने गरेका छन् । तर संक्रमितको तथ्यांकले घर हिँड्न पाइला उचालेका सर्वसाधारणलाई भने कुनै असर पारेको छैन ।

एकाबिहानै लामो दूरीका यातायात लाग्ने बस स्टेसन या दिउँसो एयरपोर्टमा काठमाडौँ बाहिरिनेको संख्या हेर्ने हो भने कोरोना कहरको कुनै छनक देखिँदैन । भीडमा दसैँ मनाउन सपरिवार गाउँ फर्कनेदेखि ६ महिना घरमा बस्दाबस्दा वाक्क लाग्यो भन्दै घुम्न निस्किनेहरू उल्लेख्य मात्रामा भेट्न सकिन्छ ।

विश्व स्वास्थ्य संगठनले नेपालमा भयावह स्थिति सिर्जना हुन सक्ने चेतावनी दिइरहँदा कोरोनाको हब बनेको उपत्यकामा भने पछिल्लो समय चाडपर्वकै नाममा भीड लाग्ने गरेको छ ।

शुक्रराज ट्रपिकल तथा सरुवा रोग अस्पतालका क्लिनिकल रिसर्च युनिट विभागका संयोजक डा.शेरबहादुर पुनले सर्वसाधारण चाडपर्व मनाउनकै लागि जोखिम मोलेर गाउँ फर्किनुले दसैँ दशामा परिणत हुन सक्ने सम्भावना बढेको बताउँछन् ।

उनले भने, ‘लकडाउन खुल्नेबित्तिकै दसैँ मनाउन सबै घर गाउँ फर्किन थालेका छन् । हवाईदेखि सडक यातायातका क्षेत्रमा पर्याप्त सुरक्षा अपनाइएको छैन । यो अवस्थामा संक्रमणको संख्या हामीले सोच्नै नसक्ने गरी बढ्न सक्छन् ।

डा. पुन कोरोनालाई हेलचेक्राइँ गरेर दसैँ मनाउन गाउँ फर्कदा आफू मात्र नभएर सिंगो देशलाई नै संक्रमणको दलदलमा धकेल्न सक्ने बताउँछन् । उनले अहिले यस वर्ष जहाँ बसिरहिएकाे हो, त्यहीँ नै चाडपर्व मनाउन सर्वसाधारणलाई आग्रह गर्छन् ।

‘जीवन भए हरेक वर्ष दसैँ आउँछ । हरेक वर्ष हर्सोउल्लासका साथ मनाउन र घरपरिवारसँग भेटघाट गर्न पाइन्छ । त्यसैले एक वर्ष चाडका लागि ज्यान जोखिममा नफाल्नुहोस्,’ उनले भने, ‘हामीलाई पनि दसैँ लाग्छ । हरेक वर्ष घरमा चाडपर्व मनाउने गछौँ तर यस वर्ष अस्पतालमै बस्नेछौँ सबै स्वास्थ्यकर्मी, हामी आफ्नो कारणले बाँकी परिवारको ज्यान जोखिममा राख्दैनौँ । त्यसैले हरेक सर्वसाधारणले यो कुरा बुझेर सकेसम्म आफू जहाँ हुनुहुन्छ, त्यही बसेर दसैँ मनाउनुस् ।’

त्यसो त डा.पुण्य गौतम पनि यस वर्ष दसैँ मान्नकै लागि जीवन जोखिममा नराख्न सर्वसाधारणहरूलाई आग्रह गर्छन् । निषेधाज्ञा खुले पनि संक्रमणको जोखिम कायमै रहेकाले आफैँ सचेत हुनुपर्ने उनको भनाइ छ ।

उनी भन्छन्, ‘नेपाली जनताले मात्र नभएर सरकारले नै हेलचेक्र्याइँ गरिरेहेको छ । संक्रमण भयावह देखिइसक्दा पनि नियन्त्रणमा सरकारी पक्षको सक्रियता नदेखिएकाले भोलिको दिनमा स्वास्थ्य संकट बढ्दै जाने निश्चित छ । अझ सर्वसाधरणमा समेत सुरक्षित हुनुपर्ने चेत हुँदाहुँदै पनि बेवास्ता गर्दा संक्रमणको संख्या दसैँ अवधिभर तेब्बरले बढ्न सक्छ ।’

लकडाउन खुले पनि संक्रमणदर दुई गुणाले बढिरहँदा पनि दसैँतिहारजस्ता चाडपर्व मनाउनकै लागि भए पनि जोखिम मोलेरै गाउँ फर्किनेहरू बढिहेका छन् ।

सरकारले तय गरेका मापदण्ड पनि पूर्ण पालना नगरी घर फर्कनेहरूको भीड लाग्दा कोरोनाको संक्रमण उच्च हुने चिकित्सकहरू बताउँछन् ।

त्यति मात्र नभएर कोरोनाको हब बन्दै गएको काठमाडौँबाट बिनापरीक्षण दिनहुँ सयौँको संख्यामा गाउँगाउँ मानिस जाँँदा देशैभरि फेरि संक्रमणको भयावह स्थिति पैदा हुन सक्ने भन्दै यस वर्षको दसैँतिहार याथास्थितिमा नै मनाउन चिकित्सकको आग्रह छ ।

फोटो : सुशील श्रेष्ठ

प्रकाशित मिति: सोमबार, असोज १९, २०७७ १८:०९