यातायातका मजदुर, गार्मेन्टकाे काम

नेपाल गार्मेन्टमा अहिले यातायात क्षेत्रका ५ जना श्रमिक काम गर्छन्

A+ A A-

निषेधाज्ञाका कारण काम बन्द हुँदा हातमुख जाेड्नै समस्या हुन थालेपछि यातायात क्षेत्रका श्रमिकहरू वैकल्पिक काममा लाग्न थालेका छन् । सरकारी पक्षबाट वैकल्पिक योजना नआउँदा ६० प्रतिशत श्रमिक यातायात क्षेत्रबाट पलायन भइसकेको यातायात व्यवसायी राष्ट्रिय महासंघले जनाएकाे छ ।

विश्व नै काेरोनाका कारण संकटमा छ । नेपालमा पनि अधिकांश क्षेत्रका कर्मचारीले राेजगारी गुमाएका छन् । कतिपयले काम गर्न पाएका छैनन् । विभिन्न संघसंस्था तथा व्यवसायीले वैकल्पिक माध्यमको प्रयोग गरेर व्यवसाय सञ्चालन गरिरहेका छन् । यस्ताे अवस्थामा यातायात क्षेत्रका मजदुर भने अलपत्र परेका हुन् ।

नेपालमा आयात कमजोर बन्दै जाँदा बन्द भएका गार्मेन्टहरू धमाधम खुलेपछि अहिले यातायात क्षेत्रका अधिकांश मजदुरहरू गार्मेन्टतिर काम गर्न थालेका छन् ।

विगत ८ वर्षदेखि मध्यपुर यातायातको गाडी चलाउँदै आएका भक्तपुरका शिव सुनार मासिक ३० हजार रूपैयाँ कमाउँथे । तर, ४ महिनायता उनले गाडी कुदाउन पाएका छैनन् अर्थात् याे अवधि उनले घरै बसेर बिताए ।

'आज खुल्ला, भोलि खुल्ला अनि कमाएर ल्याउँला भन्दाभन्दै ४ महिना बित्याे । अब कुरेर हुँदैन भन्ने लागेपछि यातायात क्षेत्र नै छाेडिदिएँ', उनले भने ।

उनी १ महिनायता घरनजिकैको गार्मेन्टमा काम गर्न थालेका छन् । दैनिक कमाउने २ सय रूपैयाँले घरगर्जाे टार्दै आएकाे उनी बताउँछन् ।

उनले यसअघि गाडीमा आफूसँगै काम गर्ने सहचालकलाई पनि गार्मेन्टमै काम लगाइदिएका छन् । अहिले नेपाल गार्मेन्टमा उनीजस्ता ५ जना चालक तथा सहचालक काम गरिरहेका छन् ।

अब भने उनी आफ्नाे पुर्ख्याैली थलाे सुनसरीमै गएर खेतीपाती गर्ने निचाेडमा पुगेका छन् ।

काठमाडौं-विराटनगर लामो दूरीको माइक्रो कुदाउँदै आएका चालक राम घिमिरेले पनि निषेधाज्ञा नखुल्ने भएपछि घरमा च्याउ खेती सुरु गरेका छन् ।

उनले २ महिना अघिदेखि घरकै एउटा कोठामा च्याउ लगाउन थालेका हुन् । 'आम्दानी कति हुन्छ थाहा छैन तर यातायात बन्द हुँदाजस्ताे अलपत्र त परिँदैन नि, त्यसैले च्याउ खेतीमा लागेँ', उनले भने ।

बन्द खुले पनि अब गाडी नकुदाउने निणर्यमा उनी पुगेका छन् । च्याउ खेतीबाट आम्दानी भए यसैमा लाग्ने नभए निषेधाज्ञा खुल्नासाथ विदेशिने सोचमा पुगेको घिमिरेकाे भनाइ छ ।

अहिले अधिकांश चालक तथा सहचालकहरू कुटो कोदालो बोकेर खेती गर्न थालेका छन् । भक्तपुरमै बसोबास गर्दै आएका रामहरी चक्रपथ बस चलाउँछन् ।

तर, गाडी चलाउन राेक लगाइएलगत्तै उनले जग्गा भाडामा लिएर मनोहरामा साग लागाएका छन् ।

सार्वजनिक यातायात लामाे समयदेखि बन्द हुँदा यस क्षेत्रका ११ लाख मजदुर समस्यामा परेका बताइन्छ ।

महासंघका सचिव सराेज सिटौलाका अनुसार यातायात क्षेत्रका अधिकांश मजदुर गाउँ फर्केर खेतीपातीमा लागेका छन् भने उपत्यकामा हुनेहरू यो यातायात क्षेत्रबाट पलायन भएका छन् ।

उनले भने, ‘यो समयमा यातायात मजदुर मात्रै होइन। गाडी धनीसमेत ठूलै समस्यामा परेका छन् । कतिपय व्यवसायी त अहिले पेसा छोडेर विदेश जाने मनस्थितिमा पुगेका छन् ।’

यही क्रम चलिरहे भविष्यमा यातायात क्षेत्रमा काम गर्ने मजदुर पाउनै मुस्किल पर्ने उनकाे भनाइ छ ।

नेपाल घरेलु तथा साना उद्योग महासंघका अनुसार अहिले विदेशबाट आयात घटेकाे छ । नेपाली उत्पादनको माग बढेकाे छ । त्यसैले पनि यसअघि बन्द भएका गार्मेन्टहरू सञ्चालनमा आउन थालेका छन् । यातायात क्षेत्रमा राेजगारी गुमाएकाहरूका लागि गार्मेन्टकाे कामबाट ठूलै राहत मिलेकाे छ ।

महासंघले ३० प्रतिशत गार्मेन्ट पुनः सुरू भइसकेको जनाएको छ ।

प्रकाशित मिति: बुधबार, भदौ १७, २०७७ १७:३०