निषेधाज्ञामा पनि शेयर बजार खुल्ने

A+ A A-

सरकारले बिहीबारबाट उपत्यकाका तीनै जिल्लामा निषेधाज्ञा जारी गरेको छ । कोरोनाको संक्रमण बढ्दै जाँदा तीनैै स्थानीय तहले बिहीबारदेखि संघसंस्था बन्द गर्नुका साथै हिँडडुल गर्नसमेत रोक लगाएपछि शेयरबजारमा पनि असर पर्ने देखिएको छ ।

लकडाउनकै कारण सय दिनभन्दा बढी बन्द भएको शेयरमार्केट पुनः बन्द हुन्छ या हुँदैन भन्नेमा अहिले लगानीकर्ता अन्याेलमा छन् । शेयर किनबेच गर्न समस्या हुने भन्दै पहिलो पटक नेपालमा भएको लकडाउनमा लगानीकर्ता आफैँले बन्द गर्नुपर्ने माग गरेका थिए । तर, लकडाउन खुल्ने छाँटकाँट नदेखिएपछि पुनः खोल्नुपर्ने माग राखेसँगै शेयरमार्केट खोलिएको थियो ।

१ सय २० दिनको लकडाउन खुलेको १ महिना नबित्दै पुनः निषेधाज्ञा गरे पनि अब भने नेप्से कुनै हालतमा बन्द नहुने नेपाल स्टक एक्स्चेन्जका सीईओ चन्द्रसिंह साउद बताउँछन् ।

‘यति लामो समयसम्म शेयरबजार कारोबार ठप्प गरियो । योबीचमा अनलाइन प्रणालीमा पनि सुधार गरियो । त्यसैले अब जतिसुकै लामो बन्द भए पनि शेयरकारोबार रोकिँदैन,’ उनले भने, ‘कारोबार नरोक्नकै लागि गृह मन्त्रालयमा धितोपत्र बोर्ड र केही ब्रोकर कम्पनीका कम्तीमा २ जना कर्मचारीलाई कार्यालय आउने वातावरण बनाइदिन आग्रह गरका थियौँ । सोहीअनुसार एउटा कार्यालयमा २ देखि ३ जना मात्रै कर्मचारी राखेर भए पनि शेयरबजार बन्द गराउँदैनौँ ।’

सीईओ साउदले नेप्सेको अनलाइन प्रणालीमा पनि सुधार गरेपछि लगानीकर्ताले अनलाइनबाट कारोबार गर्ने हुँदा नेप्से बन्द गर्नुपर्ने अवस्था सिर्जना नहुने बताए ।

यता, धितोपत्र बोर्डका प्रवक्ता निरज गिरीले पनि शेयरबजार बन्द गर्ने निर्णय अहिलेसम्म नभएकाले बन्द नहुने बताए । ‘अनलाइनबाट कारोबार हुने हुनाले यस पटक कारोबार बन्द हुँदैन,’ उनले भने । त्यसो त लामो समयको बन्दपश्चात् लयमा आएको शेयरबजारलाई बन्द गर्नुपर्ने पक्षमा लगानीकर्ता पनि देखिएका छैनन् । कारोबार जारी राख्नुपर्ने लगानीकर्ता आफैँले बताउँदै आएका छन् ।

त्यस्तै, नेपाल इन्भेस्टर फोरमका अध्यक्ष छोटेलाल रौनियाले पनि अब देशमा जस्तोसुकै परिस्थिति आए पनि शेयबजारलाई बन्द गर्न नहुने बताए । ‘झण्डै सय दिन बन्द भएको शेयरबजारको अवस्था हामी सबैले देखिसक्यौँ । अब कुनै पनि हालतमा बन्द गरिनु हुँदैन,' उनले भने, 'बन्दपश्चात् अधिकांश लगानीकर्तामा अनलाइन प्रणालीप्रतिको आकर्षण बढेको छ । त्यसैले अनलाइन थप मजबुत बनाउँदै बजार खुला राख्नुपर्छ ।'

त्यसो त केही समयअघि धितोपत्र बोर्ड, नेप्से र लगानीकर्ताबीच कारोबार बन्द नगर्ने सम्झैता नै भएको थियो । जसका कारण कारोबार बन्द नगर्नका लागि नेप्सेलाई प्रेसर नै पर्‍यो । सम्झौताअनुरूप नै बन्द नगर्ने निर्णय गरिएको सीईओ साउदको भनाइ छ ।

अहिले नेपालमा करिब १६ लाखको संख्यामा लगानीकर्ताहरू छन् । जसमा प्राथमिक बजारमा लगानी गर्ने सक्रिय लगानीकर्ता ५ लाखभन्दा बढी छन् भने दोस्रो बजारमा सक्रिय रहेका मात्रै लगानीकर्ता पौने ३ लाखको हाराहारीमा छन् ।

नेप्सेका अनुसार अहिलेसम्म अनलाइन प्रणालीमा जोडिएका लगानीकर्ताको संख्या ५७ हजार पुगेको छ । अनलाइन कारोबार गर्ने लगानीकर्ता न्यून भए पनि बाँकी लगानीकर्तालाई पनि यही समयमा नै अनलाइन प्रणालीमा जान दबाब दिने सीईओ साउदको भनाइ छ ।

‘यो सही समय हो । सबै लगानीकर्तालाई अनलाइन प्रणालीमा ल्याउने । यसका लागि हामीले सबै ब्रोक्रर कम्पनीलाई आफ्ना लगानीकर्ता जो अहिलेसम्म अनलाइन प्रणालीमा जोडिएका छैनन्, तिनीहरूलाई अनलाइन प्रणालीको दायरामा ल्याउन निर्देशन दिइसकेका छौँ,’ उनले भने ।

सीईओ साउदले यो समय सबै लगानीकर्तालाई अनलाइन प्रणालीमन ल्याउने उपयुक्त मौका भएको बताए । उनले बजार बन्द गराउनुभन्दा सबैलाई अनलाई प्रणालीमा ल्याउन पहल गरिने बताए ।

नेपालमा पहिलो चरणको लकडाउन हुनेबित्तिकै अनलाइनबाट शेयरकारोबार गर्नेहरूको संख्या बढ्दै गएको हो । नेप्सेको तथ्यांकअनुसार साउन महिनामा मात्रै २५ हजार नयाँ लगानीकर्ता अनलाइन कारोबारमा जोडिएका छन् ।

१६ लाख लगानीकर्तामा अनलाइन प्रणालीमा जोडिने मात्र ५७ हजार छन् । बाँकी लगानीकर्ताले ब्रोकर र अन्य माध्यमबाट लगानी गर्दै आएका छन् ।

यसरी अनलाइन प्रणालीमा न्यून लगानीकर्ता मात्रै सक्रिय हुने हुँदा बन्दको समयमा कारोबार कम हुने शेयरबजार जानकारहरूले बताउँदै आएका छन् ।अनलाइन प्रणालीमा जोडिनेको संख्या कम हुँदा नेप्से खुला भए पनि कारोबार खासै नहुने आँकलन गरिएको छ ।

प्रकाशित मिति: बिहीबार, भदौ ४, २०७७ २०:३४