डिप्रेसनमा यसरी पुग्छ मान्छे र आत्महत्यासम्म गर्न सक्छ

A+ A A-

विश्वमा धेरै मानिसहरू डिप्रेसनको सिकार भइरहेका हुन्छन् । हालै भारतीय अभिनेता सुशान्त सिंह राजपुतले आत्महत्या गरेका छन् । उनी केही समयदेखि डिप्रेसनको शिकार भइरहेको र सोही कारण उनले आत्महत्या गरेको प्रारम्भिक रिपोर्ट बाहिर आएको छ ।

पछिल्लो समयमा नेपालमा समेत आत्महत्याका घटना भइरहेका छन् । यसरी आत्महत्या गर्नुको प्रमुख कारणमा डिप्रेसन पनि पर्छ । काम, पैसा, करियर सबै कुरा भए पनि मानिस डिप्रेसनमा कसरी जान्छ ? तर यो सामान्य कुरा हो ।

किन हुन्छ डिप्रेसन ?

डिप्रेसन एक मानसिक समस्या हो, जो तत्कालै कुनै मानिसमा हाबी हुँदैन । यसका अलगअलग चरण हुन्छन् । कुनै व्यक्तिमा केही लक्षणका आधारमा सुरूवाती चरणमा नै यसको पहिचान भयो भने व्यक्तिलाई गम्भीर डिप्रेसनमा जानबाट बचाउन सकिन्छ ।

डिप्रेसनको क्रम

सबैभन्दा पहिले व्यक्तिलाई तनाव हुन्छ । यसको कारण सामाजिक, आर्थिक या भावनात्मक जे पनि हुन सक्छ । तनावलाई कम गर्ने प्रयास गरिएन भने एंग्जाइटीमा बदलिन्छ । एंग्जाइटी लामो समयसम्म रह्यो र यसको उपचार भएन भने त्यसले डिप्रेसनको रूप लिन्छ ।

डिप्रेसनको अलग अलग रूप

डिप्रेसनको सुरूवात हरेक समयमा नकारात्मक विचारका कारण हुन्छ । नचाहँदा नचाहँदै पनि व्यक्तिको दिमागमा नकारात्मक कुरा आइरहन्छ । उसको यो विचार उसको दिमागमा हावी हुन थाल्छ र उसको व्यवहार पनि यी विचारका कारण नकारात्मक हुन थाल्छ ।

दोस्रो क्रोनिक डिप्रेसन हो । यो अवस्थामा बिरामीमा एक्लोपना, निरासा र आत्मविश्वासको कमीले यसरी घेर्न थाल्छ कि उसलाई एक्लो हुनेमा धेरै डर पैदा हुन्छ र कसैको सल्लाहलाई उसले पूर्ण विश्वास गर्न सक्दैन ।

उसलाई मलाई कसैले बुझ्दैन जस्तो लाग्छ । ऊ संसारमै एक्लो भएको र कसैको आवश्यकता नरहेको महसुस हुन्छ । यो सबै समस्या हर्मोनको असन्तुलनका कारण हुन्छ ।

किन हुन्छ डिप्रेसन ?

मेडिकल भाषामा भन्ने हो भने डिप्रेसनको मुख्य कारण हाम्रो दिमागको सेरोटोनिन हर्मोनको कमी हो । जब हर्मोन बन्न हाम्रो दिमागका कम हुन्छ, तब हामी नेगेटिभ हुन थाल्छौँ । यस कारण डिप्रेसन एक मानसिक राेग हो । जसलाई मनोचिकित्सककाे उपचारबाट निको हुन सकिन्छ ।

जागरूकताको आवश्यकता

मानसिक रोग र पागलपनमा धेरै अन्तर हुनछ । हाम्रो समाजमा मानसिक स्वास्थ्यका बारेमा जागरूकताको कमी छ । यसै कारण हामी आफ्ना साथीभाइ तथा परिवारलाई समयमा नै सहयोग गर्न सक्दैनौँ ।

मानसिक बिरामी पनि शारीरिक बिरामीजस्तै सामान्य हो र उपचार गरेर निको बनाउन सकिन्छ । यदि हामी यसबारेमा जान्न थाल्यौँ भने हामीले आफ्ना प्रियजनलाई आत्महत्याजस्तो दर्दनाक कदम चाल्नबाट रोक्न सक्छौँ ।

यो हो ह्याप्पी हर्मोन

सेरोटनिन एक ह्याप्पी हर्मोन हो । यसको यो हाम्रा दिमागभित्र सन्तुलित मात्रामा हुन्छ । यस्तो अवस्थामा हामी आफूलाई सुखी, सुरक्षित र खुसी अनुभव गर्छौं । तर जब कुनै पनि शारीरिक या मानसिक समस्याका कारण दिमागमा यसको उत्पादन कम हुन्छ भने व्यक्ति डिप्रेसनमा जान्छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, असार १, २०७७ १६:५०