नाटकले मेटाउँदै ‘बर्बरिक’ को न्यास्रो

A+ A A-

सुरूमै क्रान्तिकारी गीत गुञ्जियो । रातो झण्डा फरफराह्यो । सबैजना आफ्नो हाउभाउ सहित प्रस्तुत भए । जिन्दावाद र मुर्दावादको नारा घन्किन्छ । एकै छिनमा दृश्य महाधिवेशनको सभामा परिणत हुन्छ । सभामा बर्बरिक (एक पात्र) प्रस्तुत भए ।

सभामा उपस्थित भएका सबैलाई सजक गराउछन् । मुक्त मनले छलफलमा भाग लिन आव्हान गर्छन् । ‘आफ्ना मनमा लागेका कुरा कुनै ढुक्क संगले राख्नु होला । यहाँ हामी कोहि ठूलो र कोहि सानो भएर आएका छैनौ । हामी सबै बराबर छौ । सबैको मनमा सयौं बिचारहरु उठेका होलान । यहि माधिवेशनबाट एउटै टाउको भएर उभिनु पर्छ ।’

तत्कालिन नेकपा मालेको लाहान महाधिबेशनलाई सम्बोधन गर्दै बर्बरिक

जाेसिलाे आवाजमा सभालाई सम्बोधन गर्छन् । सबैको तालिको गडगडहड सहित सर्मथन गर्छन । महाधिवेशनको बन्दसत्र समाप्त हुन्छ । बन्द सत्रबाट बर्बरिक महासचिव पदमा निर्वाचित हुन्छन ।

कुञ्ज थिएटरमा मञ्चन भइरहेको नाटक ‘बर्बरिक’ को एक दृश्य हो यो । विषेश गरी पञ्चायती देखि २०५० साल सम्म विभिन्न राजनितिक गतिवविधि, संयुक्त आन्दोलन, नेता मदन भण्डार र जीवराज आश्रितको दासढुंगा दुर्घटनाको विषयलाई नाटकमा समेटिएको छ । अर्थात नेपालको राजनितिक इतिहासका चर्चित घटना २०५० सालको दासढुंगा दुर्घटनाको सेरोफेरोमा निर्माण भएको छ ।

माघ २ गते देखि मञ्चन भएको नाटक जीवन बरालको निर्देशनमा तयार भएको हो । लेखक प्रदीप नेपालको ‘बर्बरिक’ उपन्यासलाई भरत लुईटेलले नाटकीय रुपान्तरण गरेका हुन् ।

महाधिवेशन देखि मदन– आश्रितको हत्यासम्मको घटनालाई नाटकमा मज्जाले चित्रण गरिएको छ । नाटकका अधिकाशं दृश्यहरु ती पात्रहरुले निभाएका भूमिका जीवन्त लाग्छ । दृश्यहरुले घटना भएको समयलाई अनुभुती गराउछ । कलाकारहरुले अभिनय कुनै खोट छैन् । मदन भण्डारीले देश र जनताको लागि गरिएको संघर्ष र अहिले सम्मय पत्ता लाग्न नसकेको उनको रहस्यमय मृत्युलाई नाटकमा देखाइएको छ ।

भीष्म र बर्बरिक नामबाट भूमिगत जीवन विताइरहेका एक पात्र भरत गुरागाँईले निर्वाह गरेका छन् । तत्कालिन समयको क्रान्तिलाई जीवन्त रुपमा प्रस्तुत गरेको नाटक मोरङको झोराहट नाट्य समूहले मोफसल देखी काठमाडौंमा भित्र्याएको छ ।

नेकपा एमालेका तत्कालिन महासचिव मदन भण्डारीको जीवनको एउटा कालखण्ड आधारित हो ‘बर्बरिक’ । यसलाई नाटकामा रुपान्तरन गरी मञ्चन गरिएको छ । बर्बरिक एउटा शसक्त पात्र हो । जो आफ्नो क्षमता जनतालाई बाड्न नपाई प्राण जान्छ ।

नाटकका मुख्य पात्र बर्बरिकले तत्कालिन दरबारलाई प्रभाव र दबाबमा राख्दै राजासँग गरेको बार्तालापको दृश्य निकै कलात्मक र रोचक ढंगले प्रस्तुत गरिएको छ ।

राजदरबारमा आफ्नो धारणा निर्भिकताका साथ राख्दै बर्बरिक

पञ्चायतकालमा भूमिगत रहेका कम्युनिष्ट पार्टी र भूमिगतको चरम संघर्षलाई नाटकमा दुरुस्तै उतारिएको छ । बर्बरिकले जनतासँग घुलमिल भएर ज्यान जोगाउँदै जनताको घरमा खाएर उनीहरुको खेतबारी काम गरेको दृश्यले दर्शकलाई कर्म प्रति उजागर गर्छ । साँच्चै समान्य नागरिकले समेत स्वतन्त्र भएर बाँच्न र प्रजातन्त्रको निम्ति गरेको चरम संघर्षको हुबहु नाटकमा देख्न सकिन्छ ।

जुन बेला भूमिगत कम्युनिष्ट र सर्वसाधरण जनतामासमेत असरक्षित थिए । मदन भण्डारी र बिरामी लौह पुरुष गणेशमानसिंहसँगको मित्रतालाई अस्पतालको शैयामा गरिएको दृश्य निकै सचित्र भूमिका निभाएका छन् कलाकारले ।

अस्पतालबाटै २०४६ को प्रजातान्त्रिक आन्दोलनको अगुवाई गरिरहेका गणेशमान र बर्बरिकको भेट

नाटकले करिब एक डेड घण्टा दर्शकलाई बाँधेर राख्छ । राजनितिक परिर्वतनको खातिर उनले गरेको योगदान नेपाली समाज सपना पूरा नभइ मृत्यु हुन्छ । पार्टीको पोखरा अधिवेशन सकेर फर्कदै बिच बाटो दासढुंगामा अकाल्पनिक दुर्घटना हुन्छ । मदन भण्डारी र जीवराज आश्रितको खबरले सबै जनता भावविहोल हुन्छन् ।

बर्बरिक दासढुंगा दुर्घटनामा मृत्यु शोकाकुल परिवार

कलिलो दुई छाेरी सहित श्रीमती मुर्छित अवस्थामा हुन्छिन् । यो दृश्यले दर्शकदीर्घलाई ध्यान मग्न बनाउछ । सबैको आखाँ रसाउँछन् । विषेश गरी नाटक धनी गरिब बिचको दुरीको आजको आवश्यकताको उपज हो ‘बर्बरिक’ हो । माघ १७ गते सम्म मञ्चन हुने नाटकमा भरत गुरागाई साथमा प्रयाग न्यौपाने, अनु श्रेष्ठ, डिबि बस्नेत, दीपा पोखरेल, निराशा ढुंगेल, सुदिपजंग कार्की लगायतको अभिनय छ ।

प्रकाशित मिति: सोमबार, माघ १४, २०७५ ११:२१