पाँचथरको उत्तरी फालेलुङ गाउँपालिकाको नाम्लुवा भन्ने ठाउँमा बिहानैदेखि चहपहल थियो । सजिसजाउ थियो भने बाजागाजा बजाउनेहरू भेला भएका थिए । सुरक्षाकर्मीको उलेख्य उपस्थिति थियो भने सर्वसाधारण, जिल्लाका नेता, सरकारी निकाय तथा संघसंस्थाका प्रतिनिधि भेला भएका थिए । भेला भएकाहरूले स्वास्थ्य तथा जनसंख्यामन्त्री प्रदीप पौडेललाई पर्खिरहेका थिए ।
सदरमुकाम फिदिमदेखि दुर्गम स्थानमा पाँच शय्याको आधारभूत अस्पताल उद्घाटन गर्ने कार्यक्रम थियो । मन्त्री आइपुग्दा दिउँसको ३ बजेको थियो । पहाडको दुर्गम गाउँमा मन्त्रीको भव्य स्वागत भयो । तीनतले अस्पतालको भवन मन्त्रीले उद्घाटन गरे । गाउँमा यो निकै ठूलो भवन पनि हो, टाढैबाट देखिने ।
भवन उद्घाटन गरिए पनि त्यति ठूलो उत्साह भने देखिएन । तत्काल अस्पताल सञ्चालन हुने सम्भावना छैन । चिकित्सक, स्वास्थ्यकर्मी, प्राविधिकबिना नै अस्पताल उद्घाटन गरिएको छ । रोचक त के छ भने सरकारसँग अस्पताल कसरी सञ्चालन गर्ने नीति नै छैन । हरेक स्थानीय तहमा अस्पताल चलाउने सरकारको नीतिअनुसार भवन बनाइए पनि यी भवनहरू प्रयोगहीन हुने अवस्था छ । भवन बने पनि अस्पताल कहिले सञ्चालन होला भन्ने चिन्ता देखिन्छ । देशभरका ५७ स्थानीय तहमा अस्पतालका लागि भवन बने पनि न स्वास्थ्यकर्मी, स्वास्थ्य पूर्वाधार छ, न त चलाउने नीति नै ।
उद्घाटनलगत्तै मन्त्री पौडेललाई प्रश्न गरियो– भवन त उद्घाटन गर्नुभयो, अस्पताल कहिले चल्छ ?
‘नेपालका सबै पालिकामा आधारभूत अस्पताल बनाउने निर्णयअनुसार ५७ अस्पतालका पूर्वाधार बनिसकेका छन् । अस्पताललाई सञ्चालन गर्ने हाम्रो नीति बन्दै छ । मलाई लाग्छ, यो अस्पतालाले छिट्टै स्वास्थ्य उपचार सेवा सुरु गर्छ,’ मन्त्री पौडेलले भने, ‘कसरी गर्ने, दरबन्दी कसरी दिने, उपकरण कसरी उपलब्ध गराउने, कस्ता सुविधा दिने भन्ने विषयमा हाम्रो विशेष निर्णय हुन्छ । संघ, प्रदेश र स्थानीय तहले सहकार्य गर्नु जरुरी छ ।’
मन्त्रीले भनेझैँ अस्पताल कसरी चलाउने भन्ने नियम पनि बनेको छैन । तर, करोडौँ खर्चिएर भवन बनिसकेका छन् ।भेरिएसनसहित १२ करोड २ लाख ३ हजार १ सय १४ रुपैयाँको लागतमा भवन बनाइएको हो । अस्पतालको भवन बनाउन ५ करोड ९८ लाख १५ हजार ६ सय ७१ संघीय सरकार र ६ करोड ३ लाख ८७ हजार ४ सय ४३ रुपैयाँ फालेलुङ गाउँपालिकाको लगानी छ । ग्रामीण क्षेत्रमा रहेका सबै अस्पताललाई सञ्चालन गर्ने अवस्था नरहेको मन्त्री पौडेल स्वीकार्छन् । उपचारात्मक नभई निरोधात्मक कामका लागि समेत प्रयोग गर्न सकिने उनको भनाइ छ ।
‘सबै अस्पताललाई उपचारात्मक सेवा प्रदान गर्ने गरी विकास गर्न गाह्रो हुन्छ । हामीले निरोधात्मक क्षेत्रमा केही काम गरेका छैनाैँ । यस्ता आधारभूत अस्पताललाई निरोधात्मक कामका लागि परिचाल गर्न सकिन्छ,’ पौडेलले भने, ‘खोप उपलब्ध गराउने, खोप संग्रह गराउने, कसरी मान्छेले शरीरका अंगहरू जोगाउन सक्छन् ? यी विषयका बारेमा जनचेतना जगाउन यस्ता अस्पताललाई प्रयोग गर्न सकिन्छ कि भनेर छलफल भइरहेको छ ।’
तत्काल अस्पताल सञ्चालन नहुने देखिएपछि गाउँपालिकाले नजिकै रहेका स्वास्थ्य चौकीलाई यहाँ सार्न खोजिरहेको छ । तर, त्यो स्वास्थ्य चौकीको आफ्नै भवन छ । ‘भवन त बन्यो तर तत्काल चलाउन सकिने अवस्था छैन । अहिलेलाई स्वास्थ्य चौकी त्यहाँ सार्ने कि भन्ने छ,’ गाउँपालिका अध्यक्ष वीरविक्रम थाम्सुहाङले भने, ‘संघ र प्रदेश सरकारले सहयोग गर्ने हो भने मात्र अस्पताल सञ्चालन गर्न सकिन्छ ।’
प्रकाशित मिति: आइतबार, फागुन १८, २०८१ २१:२३
-1743925877.jpg)
-1743661115.jpg)
-1743579183-1743604118.jpg)
